تعیین کننده‌های رفتار حفاظت از آب گندم‏کاران شهرستان اٌرزوئیه با استفاده از تئوری انگیزش حفاظت

در شرایط بحران آب، واکاوی رفتار حفاظت از آب کشاورزان و تعیین­کننده­های آن ضروری است. از این روی، پژوهش حاضر با هدف شناسایی تعیین­کننده­های رفتار حفاظت از آب گندم‏کارن شهرستان اٌرزوئیه با استفاده از تئوری انگیزش حفاظت صورت پذیرفت. روش انجام این پژوهش کمّی و به شیوه پیمایش بود. جامعه آماری تحقیق گندم‏کاران آبی بخش مرکزی شهرستان ارزوئیه واقع در استان کرمان بود (1350=N) که تعداد 132 کشاورز با استفاده از جدول نمونه‏گیری بارتلت و همکاران به صورت تصادفی در بین روستاهای دهستان بخش مرکزی این شهرستان انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار پژوهش پرسش­نامه­ای محقق ساخته بود که روایی آن توسط پانلی از متخصصان دانشگاهی و بخش اجرا (کارشناسان مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان اٌرزوئیه) تأیید شد و پایایی پرسش­نامه نیز با انجام مطالعه راهنما و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (86/0-58/0) به­دست آمد. نتایج حاصل از همبستگی اجزاء تئوری انگیزش حفاظت نشان داد که مؤلفه­های هزینه‏های پاسخ، کارآمدی پاسخ و خودکارآمدی رابطه معناداری با رفتار حفاظت از آب دارند. فزون بر آن، در اعتبار سنجی تئوری انگیزش حفاظت، نتایج آزمون برازش مدل نشان داد که در مجموع شاخص‏های DF/CMIN، NFI، IFI، CFIو RMSEAدر سطح مطلوبی قرار دارند و مؤلفه­های تئوری انگیزش حفاظت قادر به تبیین بیش از 28 درصد از تغییرات در رفتار حفاظت از آب کشاورزان هستند که در این میان، خودکارآمدی تنها متغیر معنادار شناخته شد و تأثیر سایر متغیرها بر رفتار احراز نگردید. به­منظور ایجاد درک عمیق­تر از تعیین­کننده­های رفتار حفاظت از آب گندمکاران از آزمون تحلیل خوشه‏ای استفاده شد که نتایج نشان داد گندم­کاران مورد مطالعه به سه گروه حفاظت‏گرای مثبت‏نگر، مصرف‏گرای منفی‏‏نگر و مصرف‏گرای مثبت‏نگر قابل تفکیک­اند.